De geboorte van je kindje is de mooiste dag van je leven? Helaas geldt dit niet voor alle vrouwen. Het is niet voor iedereen te begrijpen waarom een bevalling negatief of traumatisch kan zijn, maar uit jarenlange onderzoeken is gebleken dat 10-20% van alle vrouwen hun bevalling als traumatisch ervaart. Dat zijn 2000 tot 5000 vrouwen per jaar! 1-3% houdt er zelfs PTSS (posttraumatische stress stoornis) aan over. Als jij je bevalling niet positief hebt ervaren, ben je dus zeker niet de enige! Toch voelen veel vrouwen zich alleen staan. Het beeld dat in de maatschappij wordt geschetst is dat je blij moet zijn als je kindje geboren is, dat ervoor kan zorgen dat je je zelfs ondankbaar voelt. Vaak wordt gezegd ‘gelukkig is je kind gezond’, en lijkt het alsof het daarmee klaar is. Blij dat je kind gezond is, maar toch negatief terugkijken op je bevalling kunnen naast elkaar bestaan.
Wat maakt een bevalling traumatisch?
Er zijn verschillende factoren die kunnen zorgen voor een traumatische ervaring. Voorbeelden zijn medische complicatie bij de moeder of baby, opeenvolging van medische interventies, weinig steun ervaren van verloskundige, gynaecoloog, of verpleegkundige, je niet gehoord en gezien voelen, niet mogen doen wat voor jou het beste voelt (bijvoorbeeld niet persen), onvoldoende uitleg ervaren wat er gebeurt met jou of de baby. De overeenkomst tussen de factoren is een gevoel van onveiligheid en machteloosheid. (bron: Ouders van nu)
Wat zijn de gevolgen?
De gevolgen van een traumatische bevalervaring kunnen ingrijpend zijn. Je kunt last hebben van somberheid, negatieve gedachten en schuldgevoel. De kans op een postnatale depressie is groter. Het aangaan van een band met je kind is soms lastig. Sommige vrouwen willen graag een volgend kindje, maar door de angst om weer te moeten bevallen, kunnen ze deze wens soms jarenlang uitstellen. Ook minder zin hebben in seks en vermijden van medische handelingen als een uitstrijkje komt voor.
De gevolgen kunnen groot zijn. En weet dat jij je niet aanstelt, als jij dit zo ervaart! Dit is het gevolg van wat je hebt meegemaakt. Veel vrouwen voelen zich eenzaam of schamen zich voor wat ze voelen. Dat wat de mooiste gebeurtenis in je leven had ‘moeten’ worden, roept nu allerlei nare gevoelens op.
Weer opnieuw moeten bevallen
Vrouwen kunnen enorm opzien om weer opnieuw te moeten bevallen en kunnen het helemaal vermijden door niet opnieuw zwanger te worden. Als ze wel opnieuw zwanger zijn, kan deze angst de zwangerschap kleuren. Want één ding is dan zeker: het kind zal uiteindelijk geboren moeten worden. Sommige vrouwen willen niet meer natuurlijk bevallen en zien een geplande keizersnede als enige optie. Is dat ook je enige mogelijkheid? In de Nederlandse geboortezorg is het niet vanzelfsprekend dat je een keizersnede krijgt omdat je angstig bent. Veel ziekenhuizen bieden deze mogelijkheid niet. Een keizersnede is een grote buikoperatie met een langer herstel en mogelijke gevolgen. Artsen gaan daarom niet ‘zomaar’ over op een keizersnede. Er zijn ziekenhuizen in Nederland die wel deze mogelijkheid bieden, maar dat zijn er niet veel.
Belangrijker is dat je onderzoekt wat jij nodig hebt bij een volgende bevalling.
Wat kan je doen?
Om te beginnen is het belangrijk dat je jouw bevallingstrauma erkent. Er rust nog een taboe op een trauma rond de bevalling en helemaal op langdurige gevolgen van dit trauma. Terwijl het er om gaat wat jij voelt! Het begint met durven te vertellen dat je de bevalling als traumatisch hebt ervaren. Zoals eerder gezegd ben je absoluut niet de enige. Enkele duizenden vrouwen per jaar maken hetzelfde mee.
Er zijn verschillende manieren om je trauma te verwerken, zoals EMDR en therapie. Als er sprake is van PTSS of langdurige klachten, kan het heel helpend zijn om professionele hulp te zoeken.
Zicht hebben op wat er is gebeurd
Belangrijk is dat je zicht krijgt op wat jouw bevalling traumatisch heeft gemaakt. Hoe is je bevalling verlopen, wat is er gebeurd, wie waren er en wat is er gezegd? Wat heb je gemist? Als je weet wat jouw bevalling traumatisch heeft gemaakt, kun je onderzoeken hoe het een volgende keer anders zou kunnen. Wat heb je nodig om vertrouwen te krijgen? Je kunt kiezen voor een andere verloskundige of ander ziekenhuis. Belangrijk is dat jij je veilig voelt bij deze mensen, maar ook dat je ze meeneemt in jouw proces.
Bereid je goed voor
Zorg ervoor dat je de juiste zorg voor jou om je heen hebt. Dat er mensen bij je zullen zijn die je begrijpen, die voor je zorgen, waardoor je je veilig voelt. Leg je wensen en angsten vast in een geboorteplan en deel dit met de zorgverleners.
Laat je goed informeren over de bevalling. Wat gebeurt er precies in je lichaam, welke scenario’s zijn er mogelijk? Welke ademhalingstechnieken zijn er, welke houdingen kan je aannemen? Welke vormen van pijnstilling zijn er? Je kunt een bevalcursus volgen, of mindfullness. Of je kunt de begeleiding van een doula vragen.
Wat kan ik als doula voor je betekenen?
Als doula ben ik onderdeel van jouw bevalteam. Mijn begeleiding begint tijdens de zwangerschap. In meerdere gesprekken neem ik alle tijd om jou en jouw verhaal te leren kennen. Ik geef informatie over wat er gebeurt tijdens de bevalling, beantwoord je vragen en onderzoek met jou waar jouw wensen, zorgen en angsten liggen. Wat wil je nu anders? Wat heb je nodig? En hoe bespreek je dit met de zorgverleners. Ook heb ik oog voor je partner. Hoe heeft hij/zij de bevalling ervaren? Een bevalling kan ook voor partners traumatisch zijn en het is belangrijk dat hier ook aandacht voor is. Ik geef ademhalingsoefeningen en massagetechnieken voor jou en je partner, zodat je in de weken voor de bevalling dit al kunt doen. Ik geef je in de laatste weken ook een massage, eventueel met de muziek die jij wil tijdens je bevalling. Zo bereidt niet alleen je hoofd, maar ook je lichaam zich voor.
Tijdens de bevalling ben ik bij je en blijf bij je. Er is bij mij geen wisseling van diensten. Ik kom wanneer jij dit wilt en ga weg als jullie gesetteld zijn met jullie baby. Ik geef jou mijn volledige aandacht en zorg. Je bent zeker van liefdevolle en professionele ondersteuning voor jou en je partner. Ik respecteer jullie wensen en keuzes: het gaat om de geboorte van jullie kind en het is jouw bevalling.
Ik ben er voor jou en je partner
Stap voor stap werken we toe naar jouw bevalling. Jij bent het belangrijkste: wat heb jij nodig en hoe kun jij weer vertrouwen opbouwen? Als natuurlijk bevallen voor jouw geen optie blijkt te zijn, je alleen nog maar wil bevallen middels een keizersnede, gaan we onderzoeken welk ziekenhuis en welke gynaecoloog aansluit bij wat jij nodig hebt. Maar weet ook dat het niet per se is nodig om alleen nog te bevallen met een keizersnede als je een traumatische ervaring hebt. Juist door te onderzoeken waar het trauma ligt, hoe het anders kan, je te verzekeren van het juiste bevalteam om je heen kan een volgende natuurlijke bevalling wel positief worden. Besteed hier tijd en aandacht aan, zorg voor wat jij nodig hebt! Ik kan je ondersteunen en begeleiden op deze reis, je hoeft het niet alleen te doen.
Wil je meer weten over opnieuw bevallen na een traumatische bevalling of wat ik voor jou kan betekenen als doula?
