Bevallen is een intense gebeurtenis. Het is mooi, het is hard werken. Het kan betoverend zijn, overweldigend, soms beangstigend. En ja, het doet pijn. 
Maar wat doet er dan pijn? Wat is pijn eigenlijk? En hoe kan je er mee omgaan? 

Hoeveel pijn doet een bevalling? Dit is een vraag waar niet één antwoord op is. Elke vrouw ervaart elke bevalling anders. Waar de ene bevalling van een vrouw lang duurde en een enorme klus was, kan haar andere bevalling enorm prettig zijn ervaren. Als alle vrouwen om je heen over een bevalling spreken als een lijdensweg, kun je enorm op gaan zien tegen je bevalling. Als de vrouwen om je heen positief zijn over hoe hun bevalling is verlopen, zul je er heel anders tegen aan kijken. 

Maar hoe jouw bevalling zal verlopen en hoe jij de pijn zult ervaren, is niet van tevoren te voorspellen. Belangrijk is dat je weet wat de pijn veroorzaakt en hoe je hier mee om kunt gaan, welke opties je hebt. Als je weet dat je opties hebt, zul je het niet lijdzaam hoeven ondergaan. Jij kunt dan de regie hebben en keuzes kunnen en mogen maken. 

Wat veroorzaakt baringspijn? 
Het is belangrijk om te weten wat er pijn doet tijdens je bevalling. Want niet je hele bevalling, zelfs niet je hele wee doet pijn. Weeën zorgen ervoor dat de baarmoederspier zich aanspant, zich klaar maakt voor het uitduwen van de baby tijdens de persfase. De bovenkant van je baarmoeder moet sterk genoeg zijn en moet hiervoor eerst trainen: dit zijn de weeën. Als de bovenkant van je baarmoeder krachtig genoeg is geworden, kan deze de baby uitduwen. 

Tijdens eerste fase van de bevalling, wat ze de latente fase noemen, zijn de weeën nog wat minder frequent, minder lang en minder heftig. De baarmoeder spant zich tot ongeveer navelhoogte aan. Deze weeën duren ongeveer 30 seconden en zijn 10% daarvan, dus 3 seconden, echt pijnlijk. Tussendoor heb je langere tijd, een aantal tot wel 20-30 minuten waarin er geen wee is. 

De baarmoeder is aan het trainen. Het pijnlijke deel van de wee zorgt voor een signaal naar je hersenen. Je lichaam maakt daarop endorfine aan: de lichaamseigen pijnstilling. Zonder het pijnsignaal, wordt er geen endorfine aangemaakt. Om te zorgen dat dit wel gebeurt, is er dus een (beetje) pijn nodig. Maar bedenk: dat is slechts 10% van de wee.

Later in de bevalling, de actieve fase vanaf zo’n 4cm ontsluiting, worden de weeën krachtig, langer en komen ze sneller achter elkaar. De baarmoeder trekt nu volledig samen, het trainen wordt intensiever. De bovenkant van je baarmoederspier moet zo krachtig worden, zodat het de baby eruit kan duwen tijdens de persweeën. Hoe lang je baarmoeder daarvoor nodig heeft, verschilt per bevalling en ook of je al vaker bent bevallen.
De weeën duren nu ongeveer 60 tot 90 seconden. Weer is het echt pijnlijke gedeelte ongeveer 10% van de wee, dus 6-9 seconden. Hoe snel de weeën elkaar opvolgen, verschilt ook per bevalling.
 

Wat is pijn eigenlijk?
Iedereen heeft weleens pijn gehad en iedereen weet dat hoe je pijn ervaart per situatie verschilt. Als je druk aan het koken bent en per ongeluk je hand brandt, maar de pan moet van het vuur, ben je eerst met de pan bezig en daarna voel je pas de pijn. Ook hoe diep je je verbrandt, maakt de pijnbeleving verschillend. 

Met baringspijn geldt ook, dat iemand anders niet kan zeggen hoeveel pijn je hebt. Dit is namelijk van veel factoren afhankelijk. Waar voel je de weeën (buik, rug, benen, billen of een combinatie)? Hoe lang heb je al weeën? Kun je rusten tussen de weeën door? Wordt er voor je gezorgd door de zorgverleners of heb je het gevoel dat je niet gezien wordt?
De enige die kan aangeven hoe intens de pijn is, ben je zelf. De enige objectieve houding ten opzichte van pijn is dat pijnbeleving subjectief is. Er moet geluisterd worden naar de vrouw als zij aangeeft of de weeën draaglijk zijn of niet. Er zou geen discussie mogelijk moeten zijn over hoeveel pijn je ervaart. Een vrouw moet gesteund worden in het omgaan met de pijn op een manier die zij wil. Die zij nodig heeft. 

Hoe ga je om met de pijn?
Het belangrijkste is dat je een manier vindt om met de pijn om te gaan. Ontspannen met de weeën mee ademen, in een rustige omgeving werkt vaak goed. Er wordt vaak gesproken over de bevalbubbel. Hiermee wordt bedoeld dat je alleen maar hoeft te focussen op je bevalling, zonder met allerlei dingen eromheen.
In een rustige omgeving in een bevalbubbel zitten, betekent niet dat je alleen hoeft te zijn. Sterker nog, er zijn mensen nodig die voor je zorgen zodat jij je alleen maar hoeft te focussen op je bevalling. Deze mensen moeten in de gaten houden hoe het met je gaat en je ondersteunen waar jij dit nodig hebt, bijvoorbeeld door je drinken aan te bieden en te zorgen dat de omgeving rustig blijft. Maar ze kunnen ook helpen bij het omgaan van de pijn, zoals helpen met ademhalingsoefeningen, bepaalde houdingen, massages en tegendruk geven. 

Zonder je veilige omgeving en de mensen om je heen bij wie jij je veilig voelt en die voor je zorgen, is het veel lastiger om je bevalling door te maken. Pijnervaring wordt bepaald door veel verschillende factoren. Als je niet voldoende kunt focussen op de weeën, zal de pijn intenser worden ervaren. Je kunt uit je focus worden gehaald omdat er steeds mensen binnen komen, omdat er een lamp knippert. Ditzelfde geldt voor angst of spanning. Als je dit voelt, kun je je minder ontspannen. Denk maar eens als je in de wachtkamer van de tandarts zit en je hoort binnen iemand schreeuwen. Dan ga je meestal niet helemaal op je gemak zelf in je stoel zitten.
 

Pijn hebben versus pijn lijden
Pijn hoort bij bevallen en belangrijk is dat je voldoende kunt ontspannen om hiermee om te gaan. Als pijn hebben in pijn lijden verandert, is er een andere situatie. Dit hoeft namelijk niet. Als natuurlijke pijnstillingsmethodes niet voldoende helpen om in je bubbel te komen, als je elke keer wordt overweldigd door de pijn, is synthetische pijnstilling, zoals het morfinepompje of de ruggenprik, een prima methode om je te helpen. Je bent niet minder sterk als je pijnstilling gebruikt tijdens je bevalling. Je bent niet beter bevallen als je het zonder pijnstilling doet. Als jij pijnstilling wilt, dit nodig hebt en je kunt hierom vragen, ben je juist heel krachtig. Je zorgt voor jezelf op dat moment. 

In sommige andere landen wordt al vroeg in de bevalling synthetische pijnstilling gegeven, zoals in Amerika. In Nederland wordt dit niet standaard gedaan. Waarom wordt dat niet gedaan? Reden is dat er een kleine kans is op bijwerkingen voor de moeder en de baby. Ook is er een grotere kans op interventies als synthetische pijnstilling wordt gebruikt. Maar het is niet onveilig. Als dat zo zou zijn, zou het niet gegeven worden. 

Ken je opties
Belangrijk is dat je weet hoe het bevalproces verloopt, welke mogelijkheden van pijnbestrijding er zijn en wat jou kan helpen om te ontspannen. Zorg ervoor dat je een bevalteam om je heen hebt, bij wie jij je veilig voelt. Je partner, moeder, zus, vriendin of doula: wie erbij is maakt niet uit, zolang jij je veilig bij ze voelt, ze voor je kunnen zorgen en je kunnen steunen. Als je weet welke opties je hebt, kun je keuzes maken die jij wil, die goed voelen voor jou. 

Wat kan ik als doula voor je betekenen?
Als doula ben ik onderdeel van jouw bevalteam. Mijn ondersteuning begint al tijdens je zwangerschap. Ik geef informatie over wat er gebeurt tijdens de bevalling, beantwoord je vragen en onderzoek met jou waar jouw wensen, zorgen en angsten liggen. Waar wil je het liefst bevallen en hoe ga je ermee om als het anders loopt dan gehoopt? Met massagetechnieken en ademhalingsoefeningen kun je tijdens je zwangerschap al een ontspannen sfeer creëren. Met je partner kun je je voorbereiden op jouw bevalling.
Tijdens je bevalling zorg ik samen met jouw partner voor jou, maar ik zorg ook voor je partner. Ik respecteer jullie wensen en keuzes: het gaat om de geboorte van jullie kind en het is jouw bevalling. Ik geef liefdevolle en professionele ondersteuning met als doel dat jij je zo prettig mogelijk voelt. Als jij je veilig en ontspannen voelt, als jij je gezien en gehoord voelt, is de beste sfeer gecreëerd om je te focussen op je bevalling.
Veilig, vol vertrouwen en ontspannen: zo kan jij je bevalling beleven zoals jij die wilt. 

        Wil je meer weten over hoe om te gaan met baringspijn of wat ik voor jou kan betekenen als doula?